शेतकरी बांधवांनो, तुमच्यासाठी केंद्र सरकारच्या प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजना (पीएम किसान योजना) आणि महाराष्ट्र राज्य सरकारच्या नमो शेतकरी योजना यासंदर्भातील एक महत्त्वाची आणि उत्साहवर्धक बातमी आली आहे. या योजनांच्या माध्यमातून शेतकऱ्यांना आर्थिक स्थैर्य आणि आधार देण्याच्या दृष्टीने मोठे पाऊल उचलले जात आहे. 2025 च्या सुरुवातीस पीएम किसान योजनेचा 19 वा हप्ता तसेच नमो शेतकरी योजनेचा अतिरिक्त लाभ पात्र शेतकऱ्यांच्या खात्यांमध्ये जमा होण्याची तयारी झाली आहे. या दोन्ही योजनांचे फायदे, त्यांचा उद्देश, तसेच सध्याच्या घडामोडींविषयी आपण सविस्तरपणे जाणून घेणार आहोत.
पीएम किसान योजना: एक ऐतिहासिक निर्णय
केंद्र सरकारने 2019 च्या लोकसभा निवडणुकीपूर्वी शेतकऱ्यांसाठी आर्थिक मदतीचा प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजना हा महत्त्वाकांक्षी उपक्रम सुरू केला. योजनेच्या माध्यमातून प्रत्येक पात्र शेतकऱ्याला प्रतिवर्षी 6,000 रुपये थेट बँक खात्यात जमा होतात. ही रक्कम 2,000 रुपयांच्या तीन हप्त्यांमध्ये वितरित केली जाते.
योजनेचे उद्दिष्ट आणि यश:
1. उद्देश:
– देशातील लहान व मध्यम शेतकऱ्यांना आर्थिक सहाय्य देऊन शेतीच्या उत्पादनक्षमता आणि स्थैर्यात वाढ करणे.
– शेतकऱ्यांना शेतीविषयक खर्चासाठी थेट निधी उपलब्ध करून देणे.
2. आतापर्यंतचा लाभ:
– या योजनेच्या सुरूवातीपासून आतापर्यंत पात्र शेतकऱ्यांना 36,000 रुपये (18 हप्त्यांचे स्वरूपात) मिळाले आहेत.
– 18 वा हप्ता 5 ऑक्टोबर 2024 रोजी वितरित झाला होता.
3. 19 व्या हप्त्याबद्दल माहिती:
– मीडिया रिपोर्टनुसार, 19 वा हप्ता फेब्रुवारी 2025 मध्ये शेतकऱ्यांच्या खात्यात जमा होण्याची शक्यता आहे.
– योजनेच्या लाभासाठी पात्र असलेल्या शेतकऱ्यांची खात्री करण्यासाठी राज्य व केंद्र सरकारचा समन्वय सुरू आहे.
नमो शेतकरी योजना: महाराष्ट्र सरकारचा महत्त्वाचा उपक्रम
महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांसाठी राज्य सरकारने सुरू केलेल्या नमो शेतकरी योजनेच्या माध्यमातून पीएम किसान योजनेच्या लाभार्थ्यांना अतिरिक्त आर्थिक मदत देण्यात येते.
महत्त्वाचे लाभ आणि वैशिष्ट्ये:
1. अतिरिक्त 2,000 रुपये:
– ज्या शेतकऱ्यांना पीएम किसान योजनेचा हप्ता मिळतो, त्यांना नमो शेतकरी योजनेच्या अंतर्गत 2,000 रुपये अतिरिक्त दिले जातात.
– यामुळे पीएम किसान योजनेचा एकूण हप्ता 4,000 रुपयांपर्यंत वाढतो.
2. रक्कम वाढवण्याची घोषणा:
– महाराष्ट्र सरकारने विधानसभा निवडणुकीत नमो शेतकरी योजनेतील लाभ 2,000 वरून 3,000 रुपयांपर्यंत वाढवण्याचे आश्वासन दिले होते.
– अद्याप अधिकृत निर्णयाची घोषणा झालेली नसली तरी या संदर्भातील चर्चेने वेग घेतला आहे.
3. फेब्रुवारी 2025 मध्ये वितरणाची शक्यता:
– नमो शेतकरी योजनेचा लाभ पीएम किसान योजनेच्या 19 व्या हप्त्यासोबत पात्र लाभार्थ्यांच्या खात्यात जमा होणार आहे.
– या योजनांसाठी पात्रतेची पडताळणी करण्यात येत असून, लवकरच अंतिम यादी तयार केली जाणार आहे.
पीएम किसान आणि नमो शेतकरी योजना: पात्रता आणि लाभ घेण्याची प्रक्रिया
पात्रता:
– शेतकऱ्यांच्या नावावर 2 हेक्टर किंवा त्याहून कमी जमीन असावी.
– शेतकऱ्यांचे नाव आधार कार्ड, बँक खाते, आणि जमीन धारक रेकॉर्डशी जोडलेले असणे आवश्यक आहे.
– लाभ घेण्यासाठी pmkisan.gov.in किंवा स्थानिक महसूल अधिकाऱ्यांमार्फत अर्ज करावा.
बँक खात्याची पडताळणी:
– लाभार्थ्यांच्या खात्यांमध्ये रक्कम थेट ट्रान्स्फर केली जाते.
– बँक खात्याला आधार कार्डशी लिंक असणे गरजेचे आहे.
या योजनांमुळे शेतकऱ्यांना होणारे फायदे:
1. आर्थिक स्थैर्य:
– या योजनांमुळे लहान व मध्यम शेतकऱ्यांना शेतीसाठी आवश्यक असलेल्या खर्चाची मदत होते.
2. शेती उत्पादन वाढवण्यासाठी प्रोत्साहन:
– बियाणे, खते, कीटकनाशके यांसारख्या खर्चांसाठी आर्थिक पाठबळ मिळते.
3. संकट काळातील दिलासा:
– नैसर्गिक आपत्ती, सततचा पाऊस किंवा कोरडवाहू शेतीमुळे झालेल्या नुकसानीत या योजनांचे महत्त्व अधिक ठळक होते.
आगामी काळात शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचे निर्णय अपेक्षित:
सध्याच्या स्थितीत पीएम किसान योजनेच्या 19 व्या हप्त्यासोबत नमो शेतकरी योजनेचा लाभ शेतकऱ्यांना मिळणार हे निश्चित झाले आहे. परंतु नमो शेतकरी योजनेतील रक्कम 3,000 रुपयांपर्यंत वाढवण्याबाबत राज्य सरकारने अजून कोणतीही ठोस घोषणा केलेली नाही. त्यामुळे शेतकरी बांधव या विषयावरील पुढील निर्णयाची वाट पाहत आहेत.